Khô cá tra phòng là món ăn ngon và đậm chất miền quê cho bà con. Hôm nay cùng dichothue.com.vn tìm hiểu tại sao lại gọi là cá tra phồng nhé. Miền Tây nổi tiếng với nhiều loại khô mang tên loài cá nguyên bản như khô cá lóc, khô cá sặc, khô cá kèo, khô cá thòi lòi. Nhưng tại sao khô cá tra lại có thêm chữ "phồng"? Cá tra có thực sự ngon đến mức người dân phải làm khô để ăn dần không, khi mà loài cá này rất phổ biến ở Nam Bộ? Những thắc mắc này không tránh khỏi, nhưng mọi thứ đều có lý do của nó.
Cá tra thông thường ở Nam Bộ rất phổ biến và thường được dùng để kho hoặc nấu lẩu. Tuy nhiên, cá tra Biển Hồ lại khác. Thịt của loài cá này ngon hơn, béo hơn, dày hơn, chắc hơn và miếng thịt phi lê không bị bở hay chay như cá tra thông thường. Vì những đặc điểm này, người dân đã chọn cá tra Biển Hồ để làm khô cá tra phồng.
Mặc dù sản lượng cá tra vùng Biển Hồ Campuchia và thời tiết có ảnh hưởng, nhưng nhờ kinh nghiệm nhân giống và nuôi cá tra theo tiêu chuẩn, ngày nay người dân An Giang luôn chủ động được nguyên liệu tốt. Khô cá tra phồng với thớ thịt nhiều, da cá phồng giòn rộp khi chiên, thêm hương thơm nức mũi và màu vàng bắt mắt, không trở thành đặc sản sao được
Để làm khô cá tra phồng ngon, người thợ phải chọn những con cá tươi, nặng từ một đến hai ký. Cá ươn hoặc quá nhỏ sẽ không cho thịt ngon, ảnh hưởng đến chất lượng khô. Sau khi rửa sạch cá, thợ mổ bụng và loại bỏ tất cả nội tạng, đặc biệt là mỡ bụng và mật cá. Tiếp theo, dùng dao nhỏ bén để lọc phi lê cá dọc theo sống lưng. Cá tra nhiều thịt ít xương, nên chỉ cần mũi dao chuẩn xác để loại bỏ phần xương sống. Công đoạn này có thể làm thủ công hoặc bằng máy, tùy theo mô hình sản xuất.
Do khô cá thường teo tóp, nên để có một ký khô cá tra phồng, cần chọn ba đến bốn ký cá tươi. Sau khi lóc thịt, cá cần ngâm qua nước muối để khử mùi tanh và tăng thời gian bảo quản. Nhiều gia đình có thể thêm một vài công đoạn riêng để làm khô ngon hơn, đậm đà hơn.
Cá khô phơi tự nhiên luôn ngon hơn cá sấy, vì thế ngoài một số cơ sở công nghiệp, các hộ dân thường phơi cá dưới nắng. Họ chọn những tấm liếp, dàn phơi bằng tre nứa, đặt nơi có nắng tốt rồi trải cá lên, thỉnh thoảng lật mặt để cá khô đều. Sau ba đến bốn ngày nắng liên tiếp, bề mặt thịt đã se lại, không còn chảy nước hay mỡ, chuyển màu ngả vàng là có thể thu hoạch. Khô sẽ được đóng gói trong túi kín, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát ở nhiệt độ thường.
Thông thường, khô cá tra phồng chiên sẽ ngon hơn là đem nướng. Để có miếng khô chiên phồng giòn thơm và béo, người ta thường chiên bằng nước. Cụ thể, cho chút nước vào chảo, đun sôi rồi cho miếng khô vào. Khi nước cạn, mỡ trong cá khô cũng tươm ra, tạo nên một lớp dầu mỏng chiên giòn bề mặt ngoài của khô. Cách chế biến này được gọi vui là “lấy mỡ cá rán cá.” Trở miếng cá qua lại vài lần cho đến khi miếng khô nở phồng lên, vàng ươm, thơm và giòn thì có thể thưởng thức. Nếu muốn món khô chiên thơm ngon hơn, có thể kết hợp thêm sả và ớt để tạo thành món khô chiên sả ớt.
Một món lạ miệng hơn là khô cá tra phồng chiên giấm đường. Món này là sự kết hợp giữa vị mặn của muối, vị ngọt của thịt cá và hỗn hợp chua ngọt của giấm đường, tạo nên một món ăn ngon và lạ miệng, không ngán. Ăn kèm khô đã chế biến với cơm trắng sẽ giúp người ăn cảm nhận được hết vị ngon của khô.